Phiên khai mạc trên màn hình trực tuyến Zoom

Phát triển bền vững ngày càng trở thành xu thế tất yếu của sự phát triển trong mọi lĩnh vực khi thế giới vào thế kỉ 21, khi con người phải đối mặt với rất nhiều thách thức của tự nhiên cũng như xã hội, đặc biệt trong giai đoạn ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 như hiện tại và những năm tiếp theo. Các nghiên cứu về phát triển bền vững, dưới góc độ của những ngành khoa học ứng dụng mới chỉ dừng ở mức độ giải quyết các vấn đề chưa triệt để và tiếp cận vấn đề theo phương diện đơn ngành (kinh tế, môi trường, xã hội…).

Trước nhu cầu nhận thức một cách khoa học về phát triển bền vững, về những nhân tố có thể tăng cường hoặc làm phương hại đến sự bền vững hiện nay, Hội thảo khoa học quốc tế “Các vấn đề đương đại trong phát triển bền vững 2021” được tổ chức nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu về phát triển bền vững ở Việt Nam và trên thế giới, nâng cao nhận thức đúng đắn và sâu sắc hơn về bản chất của sự phát triển bền vững, nhận diện các rủi ro và tìm ra các giải pháp khả thi nhằm giải quyết các vấn đề đe dọa sự phát triển bền vững của thế giới. Hội thảo được kỳ vọng sẽ đem lại những hiểu biết từ nhiều khía cạnh, đưa ra những giải pháp cho các vấn đề đặt ra với phát triển bền vững trong thực tiễn của quốc gia, khu vực và thế giới.

PGS.TS Phạm Bảo Sơn (Phó Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội) phát biểu tại Phiên khai mạc qua Zoom, nhận định CISD2021 tạo ra một diễn đàn có giá trị cho tất cả các nhà khoa học, nhà nghiên cứu và chuyên gia tại Việt Nam và quốc tế để thảo luận về các khía cạnh khác nhau của phát triển bền vững. 

GS.TS Hoàng Anh Tuấn (Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV) phát biểu tại Phiên khai mạc, nhấn mạnh, Nhà trường luôn coi việc góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp Quốc là một trong những ưu tiên trong chiến lược phát triển, nâng cao xếp hạng

GS.TS Furuta Motoo (Hiệu trưởng Trường Đại học Việt-Nhật) phát biểu tại Phiên khai mạc, bày tỏ niềm tin rằng, các diễn giả, nhà khoa học sẽ đưa ra những ý tưởng hấp dẫn và mang tính xây dựng với nhiều hy vọng như là giải pháp dựa trên thiên nhiên kết hợp với công nghệ cũng như sự tích hợp và sức mạnh tổng hợp giữa các hành động lớn để hướng tới phát triển bền vững

Tại Phiên khai mạc, đại diện lãnh đạo các đơn vị trong Ban tổ chức đều đánh giá cao ý nghĩa của hội thảo trong việc cung cấp một diễn đàn đa ngành để trao đổi các ý tưởng nghiên cứu, học thuật về một vấn đề có tầm quan trọng toàn cầu, có tác động tới đa dạng lĩnh vực đời sống xã hội, đặc biệt trong bối cảnh toàn thế giới đang đối phó với đại dịch Covid-19. Hội thảo cũng là dịp để thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà nghiên cứu và học giả trong ĐHQGHN, với các nhà khoa học quốc tế, đặc biệt là các chuyên gia Nhật Bản. Các sự kiện học thuật như Hội thảo đem lại cơ hội thiết thực để đẩy mạnh công tác khoa học-công nghệ, góp phần thực thi sứ mệnh trách nhiệm quốc gia trong chiến lược phát triển chung và nâng cao vị thế học thuật của ĐHQGHN.
Sau Phiên khai mạc, Hội thảo được tổ chức với 1 Phiên toàn thể và 11 Phiên chuyên đề, tập trung vào các vấn đề: Khoa học xã hội và nhân văn trong phát triển bền vững; Kế toán phát triển bền vững và kiểm toán môi trường; Tài chính & ngân hàng xanh; Tăng trưởng xanh và Kinh tế tuần hoàn; Chính sách nguồn nhân lực và Chiến lược phát triển bền vững; Quản lý và Kỹ thuật môi trường; Giảm thiểu và Thích ứng với biến đổi khí hậu; Nông nghiệp bền vững và an toàn thực phẩm; Vật liệu bền vững và chế biến xanh để chuyển đổi năng lượng; Khoa học y tế và chăm sóc sức khỏe; Các khuynh hướng bền vững trong ảnh hưởng của đại dịch Covid 19.
Trong bài trình bày đầu tiên của phiên toàn thể "Năng lượng cho sự phát triển bền vững trong kỷ Nhân sinh", GS. Kensuke Fukushi, Đại học Tokyo đã chỉ ra hạn chế của nhiên liệu hóa thạch và lợi thế của năng lượng tái tạo. Ông cho rằng cần phải phát triển nhiều công nghệ khác nhau để tăng tốc triển khai năng lượng tái tạo. Một nghiên cứu điển hình rất thu hút và được nghiên cứu chính xác ở Nhật Bản đã được đưa ra để tạo ra một kịch bản về “hòn đảo không phụ thuộc vào năng lượng” bởi năng lượng tái tạo thúc đẩy các cơ hội kinh doanh mới.
Qua tham luận "Tích hợp Giảm nhẹ và Thích ứng hướng tới Phát triển Thích ứng với Khí hậu", GS Mimura từ ĐH Ibaraki khẳng định cả giảm nhẹ và thích ứng đều quan trọng đối với các biện pháp về biến đổi khí hậu. Hơn thế nữa, sự tích hợp của chúng sẽ đem lại nhiều hiệu quả hơn cho việc thiết lập một mô hình phát triển mới "Phát triển thích ứng với khí hậu". Ông bắt đầu với những kiến thức mới nhất của ICPP cũng như giới thiệu giải Nobel Vật lý 2021 của Tiến sĩ Shukuro Manabe. Ông đã chỉ ra hai trụ cột của các biện pháp ứng phó biến đổi khí hậu là giảm thiểu và thích ứng, sự tích hợp của hai điều này và tầm quan trọng của xã hội thích ứng với khí hậu trong thế giới bền vững.

Các diễn giả tham gia tại Phiên toàn thể của Hội thảo qua Zoom

Qua tham luận "Tích hợp Giảm nhẹ và Thích ứng hướng tới Phát triển Thích ứng với Khí hậu", GS Mimura từ ĐH Ibaraki khẳng định cả giảm nhẹ và thích ứng đều quan trọng đối với các biện pháp về biến đổi khí hậu. Hơn thế nữa, sự tích hợp của chúng sẽ đem lại nhiều hiệu quả hơn cho việc thiết lập một mô hình phát triển mới "Phát triển thích ứng với khí hậu". Ông bắt đầu với những kiến thức mới nhất của ICPP cũng như giới thiệu giải Nobel Vật lý 2021 của Tiến sĩ Shukuro Manabe. Ông đã chỉ ra hai trụ cột của các biện pháp ứng phó biến đổi khí hậu là giảm thiểu và thích ứng, sự tích hợp của hai điều này và tầm quan trọng của xã hội thích ứng với khí hậu trong thế giới bền vững.
GS. Mai Trọng Nhuận, Giám đốc CT thạc sỹ Biến đổi khí hậu và phát triển bền vững, Trường ĐH Việt Nhật đã chỉ ra ra tầm quan trọng của các thách thức đối với việc xây dựng xã hội có khả năng chống chịu và carbon thấp (LCRS) đi kèm với ứng phó với biến đổi khí hậu (CCR) và phát triển bền vững (SD) với tham luận về “Xây dựng Xã hội có khả năng chống chịu và Carbon thấp để Ứng phó với biến đổi khí hậu tốt hơn và Phát triển bền vững”. Cùng với việc trình bày các cơ hội xây dựng LCRS bằng cách giới thiệu các tiến trình thú vị như tư duy tuần hoàn, cân bằng và hài hòa các lĩnh vực xã hội, sinh học và công nghệ..., GS. Mai Trọng Nhuận đã giải thích hiệu quả của việc tạo ra sức mạnh tổng hợp giữa ba trụ cột là EP (bảo vệ môi trường), CCR và SD đã được ghi nhận trong chính sách và pháp luật Việt Nam.
Mở đầu phiên buổi chiều ngày 7 tháng 12, là bài trình bày về chủ đề “Phát triển Quỹ Đầu tư Xanh - Kinh nghiệm Quốc tế và Hàm ý chính sách cho Việt Nam” của ông Nguyễn Hải Nam, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội. Bài tham luận của Ông Nguyễn Hải Nam đã nhân mạnh đến vai trò của hệ thống tài chính xanh, ngân hàng xanh và các quỹ đầu tư xanh trong thức đẩy đầu tư xanh và kinh tế xanh ở Việt nam, cũng như cam kết mạnh mẽ từ các cấp lãnh đạo cao nhất của Chính phủ vả Quốc hội Việt nam về phát triến bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tiếp theo là bài trình bày về “Những kinh nghiệm về kiểm toán việc thực hiện mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam” của TS. Vũ Văn Họa, Phó Tổng kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước Việt Nam. Trong bài trình bày, Phó Tổng kiểm toán Nhà nước đặc biệt nhấn mạnh về các giải pháp thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của KTNN Việt Nam, trong đó giải pháp Tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế cả song phương, đa phương và đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ nhằm phát triển các phương pháp thu thập bằng chứng kiểm toán mới được nhấn mạnh để thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.
Tại phiên cuối, GS.TS. Lê Ngọc Hùng, Trường ĐH Giáo dục, ĐHQGHN, đã trình bày những vấn đề về “Giáo dục ở Việt Nam: những vấn đề thực tiễn và chính sách đổi mới”. Sau khi phân tích những hạn chế trong hệ thống giáo dục Việt Nam được đề cập, GS Hùng đã chỉ ra sự bất bình đẳng về cơ hội giáo dục và số dân lao động không có trình độ và học vấn cao hơn. Diễn giả đã đề xuất các khuyến nghị cần cân bằng giữa sự quan tâm và việc đầu tư vào chất lượng giáo dục, sự bất bình đẳng về cơ hội giáo dục nên được ưu tiên trong chương trình nghị sự cải cách chính sách giáo dục, cần phải mở rộng khả năng tiếp cận giáo dục đại học và cải cách một cách cơ bản và toàn diện để không ai bị bỏ lại phía sau.

Đại diện Ban Tổ chức chụp ảnh tại điểm cầu Trường ĐHKHXH&NV

Tại Hội thảo, Trường ĐHKHXH&NV chủ trì Phiên chuyên đề “Khoa học xã hội và nhân văn trong phát triển bền vững” gồm 3 Tiểu ban song song: (i) Các vấn đề chính trị, tôn giáo và quốc tế; (ii) Các vấn đề lịch sử và văn hóa; (iii) Các vấn đề giáo dục.