Số liệu do Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp cho thấy, tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ trở lên hiện chỉ chiếm 33% trong tổng số 91.297 giảng viên năm 2024. 59.516 giảng viên có trình độ đại học và thạc sĩ đang có nhu cầu được tham gia học tập ở trình độ cao hơn nhưng hiện quy mô đào tạo nghiên cứu sinh cả nước chỉ mới đáp ứng 18,63%.

Các đại biểu cho rằng, số lượng và chất lượng đào tạo sau đại học, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán rất thấp, trái ngược với nhu cầu đào tạo trình độ cao, đào tạo nguồn lao động tri thức cho một quốc gia đang phát triển, thể hiện cơ chế, chính sách, triển khai thực hiện chưa tạo động lực để thu hút người học tài năng, tạo điều kiện thuận lợi để các cơ sở giáo dục đại học tập trung đầu tư cho đào tạo sau đại học, thay vì mở rộng quy mô đào tạo đại học do áp lực về tăng trưởng nguồn thu.